Poczytelnia
Zygmunt Chmielewski (1873-1939) – z wykształcenia inżynier chemik, absolwent uczelni w Szwajcarii i w Niemczech, uznanie zyskał jednak jako wybitny działacz spółdzielczy okresu II RP.
- spółdzielnie mleczarskie
- spółdzielczość rolnicza
- II Rzeczpospolita
- edukacja
- 1937
- 1935
- Zygmunt Chmielewski
- socjalizm
- ruch ludowy
- PPS
- 1918
- Konferencja Przewodników Polskiej Kooperacji
- 1938
- Nałęczów
- Państwowa Szkoła Spółdzielczości Rolniczej w Nałęczowie
- Warszawa_muz
- 1939
- zabór austriacki
- zabór rosyjski
- Krajowa Centralna Kasa Spółek Rolniczych
- Spółdzielczy Instytut Naukowy
- 1908
- 1873
- Związek Rewizyjny Polskich Spółdzielni Rolniczych
- Centralne Towarzystwo Rolnicze
- agraryzm
Dr Aleksander Całkosiński (1895-1987) – ekonomista, niesłusznie zapomniany, choć ważny działacz spółdzielczy okresu II RP, którą przeżył o niemal pół wieku.
- 1936
- spółdzielczość rolnicza
- PRL
- II Rzeczpospolita
- II wojna światowa
- Wielkopolska
- banki spółdzielcze
- zabór pruski
- Unia Związków Spółdzielczych
- Państwowa Rada Spółdzielcza
- liberalizm
- Samopomoc Chłopska
- 1925
- Aleksander Całkosiński
- 1895
- 1987
- tajny Komitet Spółdzielczy
- Kraków_muz
- Związek Spółdzielni Zarobkowo-Gospodarczych
- Kępno_muz
ks. Wacław BLIZIŃSKI (1870-1944) – jeden z wielu polskich duchownych, którzy odegrali wielką rolę w rozwoju spółdzielczości.
- spółdzielczość spożywców
- spółdzielnie mleczarskie
- spółdzielczość rolnicza
- II Rzeczpospolita
- II wojna światowa
- edukacja
- 1937
- ruch ludowy
- Towarzystwo Kooperatystów
- 1944
- wieś wzorcowa
- Częstochowa_muz
- misja społeczna
- 1870
- SKOK
- zabór rosyjski
- 1925
- Dom Ludowy
- Wacław Bliziński
- Lisków
- spółdzielcza piekarnia
- Spółdzielnie Rolniczo-Handlowe
- spółdzielnie elektryfikacyjne
- Spółdzielnia Spożywców „Gospodarz” w Liskowie
- Spółdzielnia Ubezpieczeń od Ognia w Liskowie
- kółko rolnicze
- spółdzielczy wodociąg
- spółdzielcza łaźnia
- Obóz Zjednoczenia Narodowego
Poniżej prezentujemy fragmenty książki „O księgarzach, którzy przeminęli”, autorstwa Stefana Dippela. W książce autor przybliża postać Stanisława Dippela, swego starszego brata, zasłużonego działacza spółdzielczego. Poniżej prezentujemy dwa fragmenty i jeden cały rozdział poświęcony życiu wielkiego spółdzielcy. Przedruk za zgodą rodziny autora i bohatera niniejszych fragmentów. Serdecznie dziękujemy rodzinie za zgodę na przedruk i polecamy całość lektury tego niezwykłego dzieła.
- spółdzielczość spożywców
- II Rzeczpospolita
- II wojna światowa
- konspiracja
- edukacja
- 1935
- Józef Dominko
- Społem
- Karol Haubold
- Maria Dąbrowska
- Towarzystwo Kooperatystów
- 1905
- 1907
- 1912
- I wojna światowa
- 1945
- 1944
- Marian Rapacki
- powstanie warszawskie
- 1942
- Sosnowiec
- zabór rosyjski
- 1911
- Spółdzielczy Instytut Naukowy
- Leopold Platenik
- 1890
- Stanisław Dippel
- Józef Jasiński
- Kraków_muz
- Stefan Prokulski
- spółdzielczość księgarsko-papiernicza
- Izabela Lutosławska-Wolikowska
- Henryk Kołodziejski
- Teofil Pszczółkowski
- Edward Osóbka-Morawski
- Jan Wiktor
- Jerzy Zaruba
- Edmund Osmańczyk
- Kazimierz Pietrzak
- Marian Wojnowski
- Leon Marszałek
- Spółdzielcza Składnica Materiałów Piśmiennych
- Księgarnia Spółdzielcza w Kielcach
- Spółdzielnia Nauczycielska „Szkolnica” w Krakowie
- Księgarnia Spółdzielcza „Czytelnik” w Krakowie
- Księgarnia Spółdzielcza w Lublinie
- Spółdzielnia „Księgarnia Łowicka”
- Księgarnia Spółdzielcza „Pomoc Szkolna” w Rawie Mazowieckiej
- Księgarnia Spółdzielcza „Ognisko” w Sandomierzu
- Nauczycielska Spółdzielnia Księgarska w Skierniewicach
- Spółdzielnia Księgarska „Libra Nova”
- Warszawska Spółdzielnia Księgarska
- Spółdzielczy Instytut Wydawniczy
- Stanisław Godecki
- Stanisław Malawski
- Ksawery Świerkowski
- Bolesław Zawadzki
- Jan Żerkowski
- Mikołaj Libner
- Piotr Podurgiel
- Franciszek Osica
- Jan Topiński
- Antoni Maksymiuk
- Klemens Kakietek
- Związek Spółdzielni Polskich w Niemczech
- Związek Polaków w Niemczech
- Stefan Szczepaniak
- Jan Kaczmarek
- Bohdan Binder
- Julian Bugajski
Przed 30 laty, zwycięstwo Solidarności i powrotu do gospodarki rynkowej, które nastąpiły w 1989 r., z wielkimi nadziejami zostały przyjęte przez spółdzielców, którzy stracili niezależność w poprzednim systemie gospodarki nakazowo-rozdzielczej. Niestety, w 150-letniej historii spółdzielczości spożywców, nastąpił wtedy okres jeden z najtrudniejszych. Wskutek tzw. specustawy o zmianach w organizacji spółdzielczości w 1990 r. nagle zlikwidowano związki-centrale gospodarcze spółdzielni i hurt.
Przed 75 laty, w dniach Powstania Warszawskiego magazyny i zapasy „Społem”, podobnie jak podczas oblężenia stolicy w 1939 r., oddano na potrzeby walczących. Dotyczyło to zarówno centralnego magazynu na Mokotowie, przy ul. Grażyny 13/15, jak i magazynów i sklepów w poszczególnych dzielnicach, opanowanych przez powstańców. Niestety, wskutek naporu Niemców, dzielnice walczyły w izolacji od siebie i niemożliwy był transport towarów. Zatem zapasy były na miejscu rozdzielane dla żołnierzy i cywilów.
W 1945 r. mimo bolesnych strat ludzkich i materialnych, spółdzielnie społemowskie szybko włączyły się w odbudowę kraju z ruin i organizację niezbędnego zaopatrzenia ludności. Na Ziemiach Zachodnich utworzono nowe spółdzielnie, organizując życie znękanych wojną rodaków. I znów społemowcy są niezawodni „na ciężkie czasy”.
Oto staje nas wolna gromada
Budowniczych tworzących swój świat,
W których złoty cielec już nie włada,
A nowego w nim życia tkwi ład...
Te słowa pierwszej zwrotki Hymnu spółdzielców, powstałego w 1925 roku, a wykonywanego często do dziś podczas różnych spółdzielczych uroczystości, znane są zapewne dobrze wszystkim polskim spółdzielcom. Mniej znane, a nawet zupełnie nieznane są natomiast losy autorów pieśni, a imię jej kompozytora podawane jest najczęściej błędnie! Warto więc przypomnieć te zasłużone dla kultury polskiej, a zapomniane obecnie, postacie.
- PRL
- II Rzeczpospolita
- spółdzielczość pracy
- Stanisław Adamski
- Hymn Spółdzielców
- Ludomir Rogowski
- 1955
- 1881
- Legiony Piłsudskiego
- 1925
- Kazimierz Czyżowski
- 1894
- POW
- Wojsko Polskie
- Armia Krajowa
- ruch oporu
- Stronnictwo Demokratyczne
- Spólnota
- Społem czasopismo
- Spółdzielnia Pracy „Znak”
- Warszawskie Towarzystwo Pszczelniczo-Ogrodnicze
- 1954
- Tęcza Polska
- Kraków_muz
Spółdzielczość II Rzeczypospolitej to kilka milionów spółdzielców, tysiące spółdzielni różnych branż, prężne związki i centrale spółdzielcze, pełniące funkcje nie tylko rewizyjne czy promocyjno-reprezentacyjne, ale i gospodarcze, to wreszcie także organizacje centralnego szczebla, funkcjonujące czy to z mocy prawa czy tworzone przez samych spółdzielców, odgrywające niezwykle ważną rolę w rozwoju całego ruchu. O jednej z takich instytucji, Spółdzielczym Instytucie Naukowym, pisaliśmy już na łamach Tęczy Polskiej. Przypomnimy teraz inną, nie mniej zasłużoną – Radę Spółdzielczą, nazywaną też często Państwową Radą Spółdzielczą, gdyż łączyła w sobie element władzy państwowej i niezależnego ruchu spółdzielczego.
- 1936
- 1933
- 1921
- PRL
- II Rzeczpospolita
- II wojna światowa
- konspiracja
- 1937
- 1920
- 1935
- 1875
- Związek Spółdzielni Rolniczych i Zarobkowo-Gospodarczych
- Unia Związków Spółdzielczych
- Państwowa Rada Spółdzielcza
- 1930
- 1945
- Naczelna Rada Spółdzielcza
- Samopomoc Chłopska
- Marian Rapacki
- 1940
- 1962
- 1934
- 1932
- 1955
- Franciszek Stefczyk
- Adam Piechowski
- Krajowy Patronat dla Spółek Oszczędności i Pożyczek
- Wspólnota pracy
- Spółdzielnia Zdrowia w Markowej
- Janusz Kwieciński
- 1898
- Kasa Pożyczkowa Przemysłowców
- Warszawskie Towarzystwo Pożyczkowo-Oszczędnościowe
- Aleksander Całkosiński
- 1895
- 1987
- Spółdzielczy Przegląd Naukowy
- Leopold Platenik
- Polskie Państwo Podziemne
- tajny Komitet Spółdzielczy
- Rolnik w Kępnie
- 1951
- 1956
- Powiatowy Związek Gminnych Spółdzielni w Kępnie
Spółdzielczość II Rzeczypospolitej to nie tylko działalność niemal 20 tys. spółdzielni, zwłaszcza kredytowych, rolniczych, spożywców, mleczarskich czy budowlano-mieszkaniowych, liczących łącznie ponad 3 mln osób. To również prężne organizacje spółdzielcze wyższego szczebla, stanowiące ważną strukturę pełniącą funkcje rewizyjne, wspierającą pojedyncze spółdzielnie, reprezentującą je wobec władz państwowych, promującą idee spółdzielcze, a często prowadzące, poprzez swe centrale gospodarcze, własną aktywność biznesową na rzecz zrzeszonych jednostek. Większość tych organizacji miała korzenie jeszcze z czasów zaborów, miały one swój udział w dążeniach do odrodzenia wolnej Polski, a po odzyskaniu niepodległości rozszerzały swoją działalność na cały kraj, współpracowały, łączyły się ze sobą, czasem konkurowały, a nawet popadały w konflikty, by ostatecznie, w ostatnich latach przed wybuchem II wojny światowej, stworzyć system trzech głównych związków spółdzielczych, reprezentujących wszystkie branże ówczesnej spółdzielczości ze stojącą na czele całego ruchu Państwową Rada Spółdzielczą. Jak do tego doszło?
- spółdzielczość spożywców
- 1936
- Romuald Mielczarski
- spółdzielnie mleczarskie
- spółdzielczość rolnicza
- spółdzielczość mieszkaniowa
- II Rzeczpospolita
- 1937
- 1926
- 1935
- Kasa Stefczyka
- Społem
- spółdzielczość pracy
- Maria Dąbrowska
- Towarzystwo Kooperatystów
- 1904
- 1906
- Stanisław Adamski
- 1875
- Wielkopolska
- banki spółdzielcze
- spółdzielczość finansowa
- zabór pruski
- Konferencja Przewodników Polskiej Kooperacji
- Związek Spółek Zarobkowych i Gospodarczych
- Związek Spółdzielni Rolniczych i Zarobkowo-Gospodarczych
- Państwowa Rada Spółdzielcza
- 1914
- 1871
- 1938
- Marian Rapacki
- 1928
- 1892
- 1899
- zabór austriacki
- 1881
- Franciszek Stefczyk
- Adam Piechowski
- Bank Związku Spółek Zarobkowych
- 1886
- Ruch Społeczno-Ekonomiczny
- Poradnik dla Spółek
- 1893
- Rolniki
- wielkopolski system spółdzielczy
- Międzynarodowy Związek Spółdzielczy
- Związek Stowarzyszeń Zarobkowych i Gospodarczych
- 1924
- Zjednoczenie Związków Spółdzielni Rolniczych
- Krajowy Patronat dla Spółek Oszczędności i Pożyczek
- zabór rosyjski
- 1909
- Krajowa Centralna Kasa Spółek Rolniczych
- Legiony Piłsudskiego
- Włodzimierz Seydlitz
- 1911
- 1925
- 1919
- Michał Chrystowski
- Liga Kooperatystek
- Związek Spółdzielni i Zrzeszeń Pracowniczych
- Józef Kusztelan
- Teodor Toeplitz
- Marian Sokołowski
- Głos Spółdzielczy
- Spółdzielczy Bank Pracy
- Związek Rewizyjny Spółdzielni Wojskowych
- spółdzielczość wojskowa
- spółdzielnie mniejszości narodowych
- Związek Rewizyjny Spółdzielni Ukraińskich
- Związek Rewizyjny Spółdzielni Ruskich
- Związek Spółdzielni Niemieckich w Polsce
- Związek Żydowskich Towarzystw Spółdzielczych w Polsce
- Spółdzielczy Instytut Naukowy
- Poznań_muz
Strona 3 z 4
