W dniu 26 czerwca 2025 roku w gmachu Senatu Rzeczypospolitej Polskiej odbyła się konferencja z okazji Międzynarodowego Roku Spółdzielczości ustanowionego przez Organizację Narodów Zjednoczonych oraz jubileuszu 100-lecia obchodów Dnia Spółdzielczości w Polsce. Organizatorami wydarzenia były Krajowa Rada Spółdzielcza (KRS) oraz Parlamentarny Zespół ds. Spółdzielczości.

W wydarzeniu udział wzięli Marszałek Senatu RP Małgorzata Kidawa-Błońska, senator Waldemar Witkowski, senator Krzysztof Kwiatkowski, senator Joanna Sekuła, senator Jolanta Hibner, poseł Krystyna Skowrońska, doradcy Prezydenta RP prof. Dariusz Dudek oraz Zdzisław Sokal, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Tomasz Lewandowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Paulina Piechna-Więckiewicz, zastępca przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego dr Marcin Mikołajczyk, dyrektor Departamentu Bankowości Spółdzielczej KNF Bogdan Furtak, prezes Krajowej Rady Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa Mariusz Dobrzeniecki, przedstawiciele Stowarzyszenia na Rzecz Efektywności im. prof. Krzysztofa Żmijewskiego - prezes Rafał Czaja i wiceprezes Grzegorz Maśloch, członek Zarządu UNIQA TU SA Adam Łoziak, prezes Zarządu KRS dr inż. Mieczysław Grodzki i jego zastępcy Waldemar Broś, Ryszard Jaśkowski, Marek Kowalski, przewodniczący Zgromadzenia Ogólnego KRS Andrzej Półrolniczak, spółdzielcy z całego kraju oraz przedstawiciele organizacji współpracujących z ruchem spółdzielczym.

Uroczystość oficjalnie otworzył senator Waldemar Witkowski, przewodniczący Parlamentarnego Zespołu ds. Spółdzielczości, który podkreślił strategiczne znaczenie ruchu spółdzielczego oraz inicjatyw parlamentarnych, mających na celu wspieranie tego sektora gospodarki. Przypomniał podjętą 28 maja br. przez aklamację uchwałę Senatu RP w sprawie promowania idei spółdzielczości. Senator Witkowski zaznaczył, że spółdzielczość stanowi nie tylko istotną część historii Polski, ale także kluczowy element przyszłego rozwoju gospodarczego kraju. Liczby są ważne, ale ważniejsze jest to co jednoczy spółdzielczość - wspólna działalność, wspólna praca dla dobra własnego, ale też dla innych – dodał senator Waldemar Witkowski.

Marszałek Senatu RP Małgorzata Kidawa-Błońska, witając zgromadzonych, wskazała na wartości solidarności, demokracji oraz równości, które są fundamentami ruchu spółdzielczego. Jeżeli będziemy współdziałali, będziemy lepszym społeczeństwem – powiedziała w Marszałek Małgorzata Kidawa-Błońska.

W przemówieniu okolicznościowym nowo wybrany prezydent Cooperatives Europe, Giuseppe Guerini, podkreślił globalny wymiar spółdzielczości, wskazując na jej potencjał w realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ.

W części konferencyjnej uroczystości referat wygłosił dr Wincenty Kulpa, profesor Politechniki Rzeszowskiej. W swoim wystąpieniu przedstawił spółdzielczość jako ruch społeczno-gospodarczy o głębokich korzeniach historycznych w Polsce, sięgających inicjatywy ks. Stanisława Staszica. Podkreślił, że odegrała ona istotną rolę w zachowaniu tożsamości narodowej w okresie zaborów, a po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku, a szczególnie dzięki Ustawie o spółdzielniach z 1920 r., spółdzielczość stała się jednym z fundamentów polskiej gospodarki. Choć po 1945 roku została podporządkowana ówczesnej polityce państwowej i utraciła samorządność, dziś zarówno w Polsce, jak i w Europie, ruch spółdzielczy przeżywa odrodzenie. Polska znajduje się obecnie na piątym miejscu w Europie pod względem liczby działających spółdzielni, ich członków i zatrudnionych pracowników (pełen tekst wystąpienia – PDF).

Następnie głos zabrał prezes KRS dr inż. Mieczysław Grodzki, który zwrócił szczególną uwagę na siłę ruchu spółdzielczego w Polsce, przedstawiając szereg mocnych danych. Zaznaczył, że spółdzielczość oferuje szanse na pełniejsze zaspokojenie ludzkich potrzeb, takich jak utrzymanie konkurencyjnej pozycji dla rolników, przyjazna dla środowiska energia, sprawiedliwe miejsca pracy, dostęp do dobrych produktów i tańsze mieszkania. Podkreślił, że polskie spółdzielnie, liczące około 9 tysięcy podmiotów i zrzeszające 8 milionów członków, mają ogromny wpływ na miliony Polaków i kluczowe sektory gospodarki, np. zagospodarowując 75% krajowego rynku mleka. Zwrócił jednak uwagę, że mimo to, polska spółdzielczość zmaga się z problemami, takimi jak brak sprawiedliwych regulacji prawnych ze strony Ministerstwa Finansów, w tym podwójne opodatkowanie i niezgodny z logiką system podatkowy dla spółdzielni mieszkaniowych. Inne wyzwania obejmują proporcjonalność regulacji nadzorczych i rosnącą ilość obowiązków sprawozdawczych dla spółdzielczych instytucji finansowych, a także brak uchwalenia od dawna oczekiwanych regulacji dotyczących spółdzielni uczniowskich. Prezes Zarządu KRS wskazał również na uprzywilejowaną pozycję zagranicznych sieci handlowych i potrzebę konsolidacji handlu spółdzielczego, a także na konieczność lepszego wsparcia dla spółdzielni inwalidów i niewidomych. Zaznaczył też jednak sukcesy, takie jak wpisanie spółdzielni produkcji rolnej, pracy, inwalidów i niewidomych do ustawy o ekonomii społecznej, co wiąże się z licznymi zachętami i ułatwieniami. Ponadto, owocnie rozwija się współpraca z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi, prowadząca do zmniejszenia biurokracji i ułatwień dla rolników, a także uchwalono ustawę o spółdzielniach energetycznych, dowodzącą, że współpraca w projektowaniu korzystnych warunków dla spółdzielczości jest możliwa (pełen tekst wystąpienia – PDF).

Przewodniczący Zgromadzenia Ogólnego KRS Andrzej Półrolniczak odnosząc się do wcześniejszych wystąpień, podkreślił, że pomimo wielu problemów i bolączek, polska spółdzielczość ciągle się rozwija i wchodzi w nowe obszary. Wskazał na dynamiczny rozwój spółdzielni energetycznych, które produkują tanią energię, wyrażając nadzieję na ich ekspansję w miastach i spółdzielniach mieszkaniowych. Zaznaczył również powstawanie nowych spółdzielczych platform internetowych, co świadczy o atrakcyjności tej formy działalności w cyfrowej przestrzeni. Wyraził nadzieję na odrodzenie spółdzielni uczniowskich w szkołach, podkreślając ich wartość w rozwijaniu umiejętności i odpowiedzialności wśród młodzieży. Wspomniał także o sukcesie ekologicznych kooperatyw spożywczych, które łączą producentów dobrej żywności z odbiorcami, przyczyniając się do obniżania cen. Przewodniczący ZO KRS wyraził również nadzieję na odtworzenie spółdzielczego budownictwa lokatorskiego, wskazując na potrzebę wsparcia finansowego, niskooprocentowanych kredytów i dostępu do gruntów. Podkreślił, że spółdzielnie mieszkaniowe wyróżniają się niskimi kosztami administracyjnymi oraz wysokimi nakładami na remonty i termomodernizację, co przekłada się na efektywność energetyczną.

Szczególnym momentem uroczystości było wręczenie odznaczeń państwowych nadanych przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudę osobom zasłużonym dla rozwoju i promocji idei spółdzielczej. Wyróżnienia te stanowią najwyższy wyraz uznania dla wieloletniego zaangażowania, profesjonalizmu i działalności społecznej laureatów, a ich uhonorowanie w Senacie RP podkreśliło rangę wydarzenia oraz znaczenie spółdzielczości w życiu publicznym. Odznaczenia wręczył doradca Prezydenta RP Zdzisław Sokal, który zaznaczył, że spółdzielczość charakteryzuje się unikalną zasadą „jeden członek - jeden głos", co jest jej siłą. Wyraził optymizm co do przyszłości spółdzielczości, gratulując wszystkim za ciężką pracę i przekazując pozdrowienia od Prezydenta RP Andrzeja Dudy oraz Prezydenta elekta Karola Nawrockiego.

 

ODZNACZENI

 

Złoty Krzyż Zasługi

• Julian Brewka – prezes Zarządu Złotowskiej Spółdzielni Hodowlano-Produkcyjnej w Złotowie
• Halina Choroś – prezes Zarządu Banku Spółdzielczego w Łomiankach
• Andrzej Kubiak – wieloletni działacz spółdzielczości mleczarskiej
• Ryszard Mikołajczyk – prezes Zarządu Spółdzielni Budowlano – Mieszkaniowej „Torwar”
• Wojciech Styburski – spółdzielca, prezes Zarządu Agrointegracji zajmującej  się doradztwem dla spółdzielczych grup producentów rolnych

 

Srebrny Krzyż Zasługi

• Zofia Przeździak – prezes Zarządu Banku Spółdzielczego w Łukowie
• Ireneusz Schiller – prezes Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej „Osiedle Młodych” w Poznaniu

 

Brązowy Krzyż Zasługi

• Magdalena Słobodzin – zastępca prezesa Spółdzielni Mieszkaniowej w Pruszkowie

 

Głos w imieniu uhonorowanych zabrał Julian Brewka, który podkreślił, że przyznane wyróżnienia mają wymiar symboliczny – są nie tylko osobistym zaszczytem, lecz także formą uznania dla całego polskiego ruchu spółdzielczego. Jak podkreślił, spółdzielnie działają często w cieniu wielkich korporacji, jednak to właśnie one budują lepszy świat – po cichu, ale skutecznie. Zwrócił również uwagę na rolę spółdzielni w budowaniu i wspieraniu więzi społecznych i  lokalnych inicjatyw: - Kiedy w lokalnej społeczności potrzeba wsparcia, drzwi naszych spółdzielni są otwarte. Na zakończenie zaznaczył, że to wyróżnienie stanowi nie tylko uhonorowanie dotychczasowych działań, ale i motywację do dalszej pracy w duchu solidarności, współpracy i odpowiedzialności za wspólne dobro.

 

Konferencja była również okazją do uhonorowania liderów polskiego ruchu spółdzielczego. Wyróżnieni zostali przedstawiciele spółdzielni, których działalność przyczynia się znacząco do popularyzacji idei spółdzielczej, budowania pozytywnego wizerunku sektora oraz rozwijania lokalnych społeczności.

 

WYRÓŻNIENI

 

Lider Spółdzielczości Polskiej 2025

• Marek Władysław Kędzierski - prezes Zarządu „Społem” Powszechnej Spółdzielni Spożywców w Wyszkowie

 

Menedżer-Spółdzielca 2025

• Marcin Chronowski - Prezes Zarządu Spółdzielni Handlowo-Produkcyjnej „Składnica” w Grybowie
•  Jacek Jeżewski - Prezes Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej Lokatorsko-Własnościowej w Tucholi
• Magdalena Zgondek - Prezes Zarządu „Społem” Powszechnej Spółdzielni Spożywców w Głogowie
• Beata Zmysłowska - Prezes Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej „Stawki” w Warszawie

 

Prymus 2025

• Damian Warmiński - Zastępca Prezesa Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej Lokatorsko-Własnościowej w Tucholi

 

Złoty Laur Spółdzielczości

• Katowicka spółdzielnia Mieszkaniowa
• Pruszkowska Spółdzielnia Mieszkaniowa
• Jolanta Bągorska – wieloletnia działaczka Spółdzielni Mieszkaniowej Lokatorsko-Własnościowej w Tucholi, organizatorka wydarzeń sportowych i kulturalnych

 

Samorządowiec-Spółdzielca

• Marek Marian Mazur – Wicewojewoda Łódzki

 

W imieniu wyróżnionych głos zabrał Marek Mazur, który podkreślił swoje wieloletnie związki ze spółdzielczością – trwającą przez 20 lat w województwie łódzkim współpracę w różnych obszarach, szczególnie ze spółdzielczością mieszkaniową, konsumencką i rolniczą. Podkreślił, że samorząd i spółdzielczość łączą te same idee i cele: służyć innym oraz lokalnej społeczności.

 

Zgromadzeni spółdzielcy wysłuchali również słów skierowanych do nich przez parlamentarzystów.

Poseł Krystyna Skowrońska zaznaczyła, że spółdzielnie, choć zmagają się z wyzwaniami w różnych sektorach (mieszkaniowym, handlowym, finansowym), z powodzeniem łączą tradycję z innowacyjnością, oferując rozwiązania społeczne i biznesowe. Wyraziła nadzieję na dalszą wspólną pracę w parlamencie nad dobrymi rozwiązaniami, które będą służyć spółdzielczości i  lokalnym społecznościom.

Przewodniczący senackiej Komisji Ustawodawczej senator Krzysztof Kwiatkowski poinformował, że projekt ustawy dotyczącej uregulowania funkcjonowania spółdzielni uczniowskich jest już przygotowany i będzie dalej procedowany na sierpniowym posiedzeniu Komisji. Podziękował Ministerstwu Edukacji Narodowej za życzliwość wobec tej inicjatywy. Podkreślił, że należy obalać mit, że spółdzielczość jest reliktem PRL-u. Zaznaczył, że wiele milionów Polaków rozwiązało swoje problemy mieszkaniowe i inne właśnie dzięki spółdzielniom. Wskazał na swoje osobiste związki ze spółdzielczością i wyraził zadowolenie, że okres "zamachów na spółdzielnie" bezpowrotnie mija. Podkreślił gotowość do dalszej współpracy ze spółdzielcami.

Na zakończenie konferencji senator Witkowski podkreślił potrzebę dalszego wsparcia legislacyjnego dla sektora spółdzielczego, zachęcając do integracji środowiska spółdzielczego z decydentami politycznymi.

Konferencję zakończyło wspólne spotkanie uczestników, połączone z możliwością obejrzenia przygotowanej przez KRS wystawy poświęconej historii i współczesnym osiągnięciom spółdzielczości w Polsce.

Pełna wideorelacja z konferencji: https://www.facebook.com/SenatRP/videos/1794213248176710

Konferencja prasowa przed uroczystościami: https://www.facebook.com/SenatRP/videos/2251436205292596 

 

 

GALERIA