Rosja i jej największa organizacja spółdzielcza „Centrosojuz” łącząca przede wszystkim spółdzielnie spożywców, były kiedyś bardzo aktywne w międzynarodowym ruchu spółdzielczym. W ostatnich latach jednak ta aktywność niemal zamarła. Być może wkrótce to się zmieni.

W dniach 19-20 września tego roku „Centrosojuz” zorganizował Międzynarodowe Forum Spółdzielcze w nowoczesnym ośrodku kulturalno-edukacyjnym „Etnomir” w regionie Kaługi niedaleko Moskwy. Zaproszeni zostali przedstawiciele wielu organizacji spółdzielczych z innych krajów, także głównych międzynarodowych organizacji spółdzielczych. Obecny byli prezydent MZS Ariel Guarco, prezydent Cooperatives Europe Jean-Louis Bancel czy prezydent Międzynarodowej Organizacji Spółdzielczości Spożywców CCW, Bułgar Petar Stefanov.

Odbyło się wiele spotkań warsztatowych i seminariów, w tym specjalny warsztat poświęcony rozwojowi spółdzielczości spożywców, moderowany przez P. Stefanova, podczas którego J.-L. Bancel mówił o znaczeniu wprowadzania marki „COOP” dla wyróżnienia produktów spółdzielczych. Podczas innego seminarium na temat przedsiębiorczości młodych i przyszłości spółdzielczości, w którym uczestniczyli zaproszeni rosyjscy studenci i wykładowcy akademiccy, dyrektor Cooperatives Europe Agnès Mathis przedstawiła działalność tej głównej europejskiej organizacji spółdzielczej i przypomniała jej programy adresowane do młodych spółdzielców.

Forum było – jak ocenili to jego uczestnicy – dobrą okazją do zapoznania się zagranicznych uczestników ze stanem i problemami spółdzielczości w Rosji, a spółdzielców rosyjskich z tym, co dzieje się obecnie w spółdzielczości na świecie.

Singapur – maleńkie państwo-miasto położone na wyspie u południowego krańca Półwyspu Malajskiego, a zarazem jeden z azjatyckich „tygrysów” i jeden z najlepiej rozwiniętych krajów nie tylko Azji – obchodzi w tym roku 200-lecie swego istnienia (do 1959 roku jako kolonia brytyjska). Z tej okazji przez cały rok odbywa się szereg imprez, a wśród nich – „spółdzielczy karnawał” pod hasłem „Lepiej razem” organizowany w dniach 18-20 października tego roku przez Singapurską Narodową Federację Spółdzielczą (SNCF) na zakończenie trwającej tu już od 20 września interaktywnej wystawy-instalacji ukazującej wkład spółdzielni w budowę nowoczesnego Singapuru. Trzeba bowiem pamiętać, że Singapur jest także jednym z państw o najlepiej rozwiniętej spółdzielczości na świecie.

Wystawa i karnawał odbywają się w otwartej przestrzeni publicznej przed Plaza Singapura, najbardziej prestiżową galerią handlową w samym centrum miasta przy słynnej ulicy Orchard Road. Swój udział w otwarciu karnawału zapowiedział prezydent Singapuru Halimah Yacob. Instalacja, wykorzystująca najnowocześniejsze osiągnięcia techniki rzeczywistości wirtualnej, inspirowana kultowym filmem Stanleya Kubricka „2001: Odyseja Kosmiczna” symbolizuje poprzez efekty wizualne nieskończone możliwości, jakie dla spółdzielczości niesie przyszłość. Ale są też bardziej konkretne, co nie znaczy, że mniej atrakcyjne elementy. Zwiedzający odbywają „podróż przez czas” poznając historię spółdzielni w Singapurze od początków XX wieku po dzień dzisiejszy. Dowiadują się, poprzez kolejne instalacje, o najważniejszych częściach składowych współczesnej singapurskiej spółdzielczości: spółdzielniach kredytowych, usługowych i tak zwanych związkowych, czyli spółdzielniach spożywców organizowanych tu w całości przez związki zawodowe NTUC. Zachęcani są do pozostawienia refleksji, jak widzą przyszłość spółdzielczości, czy jak można uczynić Singapur lepszym poprzez spółdzielnie. „Kiedy ludzie pracują wspólnie, mogą zrobić coś większego i lepszego, niż kiedy pracują samodzielnie” – organizatorzy mają nadzieje, że ta prawda zapadnie głęboko w świadomość uczestników spółdzielczego karnawału, zwłaszcza młodzieży.

Spółdzielnie transportowe istnieją od dawna. W ostatnich latach jednak w wielu krajach znalazły nowy impet rozwoju wkraczając na nowe, niekonwencjonalne obszary działania. Interesujący artykuł na ten temat zamieścił ostatni numer internetowego biuletynu CICOPA-y (międzynarodowej organizacji spółdzielczości pracy) „Work Together”. Okazuje się zatem, że wśród 49 organizacji członkowskich CICOPA-y – krajowych związków i federacji spółdzielni pracy – z 32 krajów, 17 z nich w 12 krajach ma pośród swoich członków spółdzielnie transportowe różnych typów. Najwięcej jest ich we Włoszech (1686), w Hiszpanii (579), dużo mniej we Francji (60) i Kolumbii (59), od jednego do kilku działa na Malcie, w Kanadzie, Argentynie, Japonii, Korei, USA, Rumunii i Wielkiej Brytanii.

Zaliczane do tej branży spółdzielnie w rzeczywistości podejmują bardzo różnorodne działania. Duża część z nich zajmuje się magazynowaniem towarów przeznaczonych do transportu i innymi usługami wspierającymi transport (520), nieco mniej samym transportem drogowym towarów (366), kolejne to spółdzielnie taksówkarzy (75) i innych usług drogowego transportu pasażerskiego (65), spółdzielnie transportu wodnego (12), usług pocztowych i kurierskich (9) oraz towarowego transportu kolejowego (4). Dane te nie są kompletne, tym bardziej, że w wielu spośród tych i innych krajów tworzą się nowe, niekonwencjonalne spółdzielnie. I tak artykuł wymienia spółdzielnie nastawione na przewóz osób o szczególnych potrzebach – inwalidów, osoby w podeszłym wieku, rodziny z małymi dziećmi („TiTi Floris” we Francji), spółdzielnie ekspresowych dostaw rowerowych przesyłek na terenie dużych miast (szczególnie ważne w godzinach szczytu i zakorkowanych ulic - np. francuska sieć Toutenvélo), spółdzielnie kojarzące ze sobą poprzez Internet dostawców, klientów i rowerzystów mogących dostarczać zamówione artykuły na zasadzie ekonomii współdziałania (La Pajara w Hiszpanii)i wiele innych nie tylko z Europy. Warto się z nimi zapoznać na stronie https://mailchi.mp/cicopa/work-together-rolling-on-wheels-of-innovation-summer-autumn-2019

Międzynarodowy Związek Spółdzielczy przekazał wszystkim organizacjom członkowskim podziękowania za włączenie się do tegorocznych obchodów Międzynarodowego Dnia Spółdzielczości, które przypadły w dniu 6 lipca, zaś ich hasło brzmiało „Spółdzielnie na rzecz godnej pracy”.

Obchody w różnych formach i skali rozpoczęły się zresztą już w czerwcu. Wielu światowych przywódców i szefów ważnych organizacji przekazało na ręce prezydenta MZS swoje posłania i życzenia. Byli wśród nich papież Franciszek, Zastępczyni Sekretarza Generalnego ONZ Amina J. Mohammed czy Dyrektor Generalny Międzynarodowej Organizacji Pracy Guy Ryder.

W tym roku Międzynarodowy Dzień Spółdzielczości obchodzono wspólnie z tą ostatnią właśnie organizacją, która świętowała 100-lecie swego powstania, a od samego początku istnienia silnie wspierała spółdzielczość; MZS ma w niej zresztą status obserwatora.  Podczas swojej dorocznej, 108. już Międzynarodowej Konferencji Pracy w Genewie, MOP przyjęła „Deklarację o Przyszłości Pracy”, w której w jednym z ustępów wspomniano o spółdzielniach. Czytamy w nim: MOP musi skierować swoje wysiłki na (…) wspieranie roli sektora prywatnego jako głównego czynnika wzrostu i tworzenia miejsc pracy poprzez promowanie środowiska sprzyjającego przedsiębiorczości i zrównoważonym przedsiębiorstwom, jak również spółdzielni oraz ekonomii społecznej i solidarnej w celu budowania warunków do godnej pracy, produktywnego zatrudnienia i lepszych standardów życia dla wszystkich.  

Wiele innych stwierdzeń deklaracji, choć nie odnosi się bezpośrednio do spółdzielni, zbieżne jest z postulatami MZS. Dlatego prezydent Związku Ariel Guarco stwierdził, że ruch spółdzielczy z zadowoleniem przyjmuje ostateczną Deklarację i chciałby podkreślić fakt owocnej współpracy z MOP od chwili jego powstania. Będąc odpowiedzialnymi za zapewnienie zatrudnienia 10% pracującej ludności świata, spółdzielnie są kluczowym graczem do budowania już dzisiaj lepszej przyszłości. 

W dzień po przyjęciu Deklaracji, 24 czerwca 2019 roku, z okazji wspólnych obchodów, odbyła się w Genewie konferencja nt. Przyszłości Pracy zorganizowana łącznie przez MOP i MZS, podczas której podpisano nowe Porozumienie o Współpracy pomiędzy obydwiema organizacjami.