Informacja dotycząca kompetencji Krajowej Rady Spółdzielczej
w zakresie zatwierdzania sprawozdań finansowych spółdzielni w stanie likwidacji
Zgodnie z treścią ustawy Prawo spółdzielcze spółdzielnie funkcjonują w powszechnym obrocie gospodarczym w oparciu o przepisy tej ustawy, zarejestrowanego statutu oraz innych ustaw. Oznacza to, że część obowiązków nałożonych na spółdzielnie może wynikać z innych aktów posiadających rangę ustawy. W tym kontekście ważnym przepisem jest ustawa o rachunkowości, w tym m.in. art. 69 ust. 1, zgodnie z którym kierownik jednostki składa we właściwym rejestrze sądowym roczne sprawozdanie finansowe, sprawozdanie z badania, jeżeli podlegało ono badaniu, odpis uchwały bądź postanowienia organu zatwierdzającego o zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego i podziale zysku lub pokryciu straty, a w przypadku jednostek, o których mowa w art. 49 ust. 1 ustawy o rachunkowości - także sprawozdanie z działalności - w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego. W tej kwestii należy także podkreślić, że zgodnie z art. 38 § 1 pkt 2 ustawy Prawo spółdzielcze, zatwierdzanie sprawozdań finansowych należy do wyłącznej właściwości walnego zgromadzenia. Zatem gdy Spółdzielnia znajduje się w likwidacji i nie ma możliwości zwołania Walnego Zgromadzenia zdolnego do podejmowania uchwał zgodnie z wymogami ustawy oraz statutu, spełnienie obowiązku wynikającego z w/w przepisów staje się niemożliwe. W tym przypadku ma zastosowanie art. 119 § 3 oraz 126 § 2 ustawy Prawo spółdzielcze, który kompetencje te przyznaje związkowi rewizyjnemu zrzeszającemu spółdzielnię w likwidacji, a w stosunku do spółdzielni niezrzeszonych – Krajowej Radzie Spółdzielczej w związku z art. 259 § 3 tej ustawy.
Ponieważ do Krajowej Rady Spółdzielczej kierowane są wnioski o zatwierdzanie sprawozdań finansowych przez Spółdzielnie znajdujące się w stanie likwidacji poniżej zamieszczamy informację dotyczące właściwej interpretacji art. 119 § 3 oraz 126 § 1 i § 2 ustawy Prawo spółdzielcze.
Jak stanowi art. 119 § 3 Prawa spółdzielczego „Jeżeli zwołanie walnego zgromadzenia lub rady spółdzielni napotyka poważne trudności, związek rewizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona, może upoważnić likwidatora do dokonania czynności określonego rodzaju, które wymagają uchwały walnego zgromadzenia lub rady spółdzielni”. Przepis ten umożliwia zatem udzielenie likwidatorowi jedynie „upoważnienia” do dokonania czynności określonego rodzaju, którą m.in może być zatwierdzenie sprawozdania finansowego Spółdzielni za dany okres sprawozdawczy. Natomiast art. 126 § 1 i § 2 ustawy Prawo spółdzielcze brzmi: „Po zakończeniu likwidacji likwidator przedstawia walnemu zgromadzeniu do zatwierdzenia sprawozdanie finansowe na dzień zakończenia likwidacji. Jeżeli zwołanie walnego zgromadzenia napotyka poważne trudności, likwidator przedstawia sprawozdanie finansowe do zatwierdzenia związkowi rewizyjnemu, w którym spółdzielnia jest zrzeszona” Przepis ten daje więc Krajowej Radzie Spółdzielczej upoważnienie do „zatwierdzenia” sprawozdania finansowego Spółdzielni, jeżeli zostało ono sporządzone na koniec procesu likwidacji.
W konsekwencji, w przypadku wystąpienia do Krajowej Rady Spółdzielczej z wnioskiem w sprawie zatwierdzania sprawozdania finansowego należy przede wszystkim jednoznacznie wskazywać, czy chodzi o dokument sporządzony na dzień zakończenia likwidacji, czy też jest to sprawozdanie finansowe za okres sprawozdawczy w okresie likwidacji np. za dany rok obrotowy. Pismo - wniosek o podjęcie działania na podstawie art. 119 § 3 lub 126 § 2 ustawy Prawo spółdzielcze powinno zawierać uzasadnienie wskazujące, że spółdzielnia spełnia przesłanki wymienione w tych przepisach. Dodatkowo integralnym załącznikiem pisma musi być kompletne sprawozdanie finansowe sporządzone zgodnie z wymogami ustawy o rachunkowości tj. musi składać się z bilansu, rachunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej, obejmującej wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia sporządzone w formacie e-sprawozdania tj. w strukturze logicznej (JPK) oraz formacie udostępnianym w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów oraz podpisane kwalifikowanym e-podpisem lub podpisem ePUAP przez osobę sporządzającą sprawozdanie finansowe i likwidatora jako kierownika jednostki. Dopuszczalność ewentualnego podjęcia uchwały w przedmiotowej sprawie przez Zarząd Krajowej Rady Spółdzielczej uzależniona jest zawsze od przedłożenia przez zainteresowanych kompletnej dokumentacji spełniającej wymagania wymienione w ustawie o rachunkowości i niniejszej informacji.
